Ben je al aan het nadenken over het kerstmenu? Ik wel. En als ik nadenk over het kerstmenu, denk ik ook na over de wijnen voor Kerstmis 2022. Zou het niet bijzonder zijn om dit jaar uitsluitend sherrywijnen te schenken? Sherry – uit het warme zuiden van Spanje – is een meer dan geschikte wijn om Kerstmis te vieren. In de koude decembermaand brengen sherrywijnen de zon op tafel.
Een type sherrywijn voor elk kerstdiner
Het kan niet anders dan dat er sherrywijnen zijn voor het kerstdiner dat jij wilt maken. Er zijn namelijk wel tien verschillende soorten. Ik zal ze hier toelichten, en ik noem meteen gerechten waarmee je de sherrywijn goed kunt combineren.
- • Manzanilla: de lichtste en sappigste stijl, zeer droog, delicaat en fris, wordt gemaakt in Sanlúcar de Barrameda, aan de monding van de Guadalquivir, en heeft een eigen herkomstbenaming: D.O. Manzanilla – Sanlúcar de Barrameda. Rijpt onder ‘flor’ in het vat. Past goed bij gerechten met schelp- en schaaldieren.
- • Fino: ook zeer droog, ook onder ‘flor’ gerijpt. Fino is iets voller van smaak dan manzanilla, combineert goed met tapas en voorgerechten.
- • Amontillado: ook droog, langer gerijpt dan Fino, eerst onder flor, daarna zonder flor, waardoor de wijn oxideert en een nootachtig karakter krijgt. Lekker bij gevogelte en rijstgerechten.
- • Palo Cortado: een bijzondere stijl die een kruising is tussen Amontillado en Oloroso. Zeer aromatisch. Past goed bij zeer diverse gerechten, en opvallend goed bij gekruide gerechten.
- • Oloroso: een droge, oxidatieve stijl, stevig van smaak en donkerder van kleur. Past goed bij gestoofd vlees, rundvlees en kazen.
- • Medium: een lichtzoete tot halfzoete sherrywijn die lekker is als aperitief en bij paté’s en quiches, maar ook bij een Indiase curry.
- • Cream: een zoete, donkerbruine sherry die lekker is bij allerlei desserts en kazen.
- • Pale Cream: een bijzondere, strogele en lichtzoete stijl die past bij niet te zoete desserts.
- • Moscatel: een sherrywijn gemaakt van de muskaatdruif, zoet en aromatisch, lekker bij desserts met ijs.
- • Pedro Ximénez: een zeer donkere sherrywijn, gemaakt van de (witte!) druif Pedro Ximénez. Een zeer zoete stijl die goed past bij chocolade en pittige blauwe kazen.
Soorten combinaties met sherrywijnen voor Kerstmis 2022
Sherrywijnen zijn veelzijdig en ze passen stuk voor stuk bij uiteenlopende gerechten. Hieronder zal ik uitleggen wat de beste sherrywijnen zijn bij de verschillende gangen van jouw kerstdiner 2022.
Sherrywijnen met voorgerechten-en-salades
De volgorde van de wijnen die je drinkt bij een diner is vaak niet willekeurig. Er zit een opbouw in de smaak, leeftijd en alcoholpercentage van de wijnen. Dus welk voorgerecht je ook kiest voor je kerstmenu, het is belangrijk om te beginnen met een lichte wijn. Begin je het menu bijvoorbeeld met sushi, dan zou een Manzanilla (D.O. Manzanilla – Sanlúcar de Barrameda) perfect zijn. Ook bij allerlei salades past deze sherrywijn prima. Bij een carpaccio zou je ook de wat steviger smakende Fino kunnen kiezen. Bij een andere klassieker als meloen met parmaham – een spannende combinatie van zoet en zout – past een lichtzoete sherrywijn goed. Denk aan een Medium Sherry of misschien nog beter, een Pale Cream. Meer ideeën voor combinaties van sherrywijnen met voorgerechten en salades vind je hier.
Sherrywijnen met kazen
Veel mensen kiezen voor kaas als laatste gang van het diner. Niet verwonderlijk, want Nederland is een land van kaasmakers en kaaseters. Uiteraard eten we ‘onze’ eigen kazen, maar ook vele soorten uit andere landen, als Frankrijk, Italië en Spanje. Bij Hollandse kazen (ze mogen ook uit een andere provincie komen uiteraard) past een Palo Cortado of een Oloroso goed. Allebei droge, complexe sherrywijnen met aroma’s van noten en zuidvruchten, twee producten die niet misstaan op een kaasplank. Ideaal als ze ook terugkomen in de smaak van de wijn! Als je kiest voor zachtere kazen als Camembert of de pittige zout-lichtzure Manchego uit Spanje, dan zou je ook Amontillado kunnen schenken. Bij blauwe kazen past een zoete Cream goed (bij veel kazen trouwens). Een echte smaakbom maak je wanneer je de intense Spaanse Cabrales combineert met een glaasje Pedro Ximénez. Meer over het combineren van kaas en sherrywijnen.
Sherrywijnen met vis en zeevruchten
Als voorgerecht of als tweede gang van het menu, kies je wellicht voor vis. Een heuse Hollandse visschotel met bijvoorbeeld gerookte paling, gerookte zalm, garnaaltjes en haring kan je niet beter combineren dan met een glas Manzanilla (D.O. Manzanilla – Sanlúcar de Barrameda). Als tweede gang kies je misschien voor gebakken of gegrilde vis. Een fino past er perfect bij. Als je de vis combineert met pittige kruiden, dan zou je een Palo Cortado kunnen kiezen. Meer ideeën voor het combineren van sherry met vis plus recepten.
Sherrywijnen met vlees en stoofschotels
In Nederland is het kerstkalkoen een populair kerstgerecht, maar het mag ook een andere vogel zijn, zoals kip of parelhoen. Een ideale combinatie maak je in ieder geval met Amontillado. Dit type sherrywijn is steviger van smaak dan Fino, omdat hij ouder is, en meer geoxideerd – dat zie je aan de kleur, die lichtbruin is. De Amontillado kan hierdoor stevige smaken goed aan. Ook het vet van de kalkoen is voor hem geen probleem.
Kies je voor vlees van het varken of rund, of voor wild (denk aan hazenpeper of hertenbiefstuk) combineer dit dan met een Oloroso. Deze sherrywijn is zeer rijk van smaak, waardoor hij goed past bij diverse vleesgerechten. Ook heerlijk bij varkenshaas, gestoofd wild zwijn en gegrilde entrecote. Probeer maar! Meer ideeën en recepten met vlees.
Sherrywijnen met desser
Door de vele soorten sherrywijnen is het niet moeilijk er één te kiezen voor bij het dessert. Of misschien toch, omdat er zoveel keuze is: een luxeprobleem! De verschillende soorten zoete sherrywijnen passen allemaal bij een ander dessert. En er zijn zelfs mensen die zeggen dat een glaasje Pedro Ximénez een dessert op zichzelf is. Lees meer over sherrywijnen en desserts.
Beste wijnen om kerst 2022 te vieren
Of je nu klassieke of eigentijdse kerstgerechten kiest, er past altijd een sherrywijn bij. Hieronder geef ik per type sherrywijn een gerecht dat ik met kerst op mijn menu zet. Hier en daar met een knipoog naar Spanje, dat zodoende niet alleen in het glas, maar ook op het bord terugkomt.
Ik weet trouwens niet of ik tien gangen ga koken, maar het is wel verleidelijk, nu ik al deze wijnspijscombinaties op een rij zie.
Manzanilla
In Manzanilla (D.O. Manzanilla – Sanlúcar de Barrameda) proef je de zee. Daarom past hij zo goed bij alles wat uit de zee komt. Ik serveer hem bij de in Spanje populaire variant van de huzarensalade, met tonijn uit blik in plaats van vlees, een eenvoudig maar zeer smakelijk voorgerecht. Zeker in combinatie met deze wijn, die de perfecte introductie is voor mijn gasten die minder bekend zijn met sherrywijnen. Het recept vind je hier.
Fino
Fino is meestal iets steviger van smaak dan de delicate Manzanilla. Ideaal dus bij wat steviger smakende voorgerechten, zoals deze kroketjes, die niet alleen bij in Nederland populair zijn (al dan niet vermomd als bitterbal), maar ook in Andalusië te vinden in vrijwel iedere (tapas)bar. Zeer breed inzetbaar, dus ik heb altijd een fles in de koelkast staan.
Amontillado
Amontillado is simpel gezegd een oudere Fino. Hij doet, naast impressies van noten en zuidvruchten, ook een tikje zuur aan. Dat maakt hem zo geschikt bij mijn kerstkalkoen, die een behoorlijk vetgehalte heeft, waar de Amontillado wel raad mee weet. Ik kijk er nu al naar uit om dit traditionele kerstgerecht te combineren met de voor veel mensen onbekende maar spannende Amontillado!
Oloroso
Van de droge stijlen heeft Oloroso het meeste restsuiker en glycerine, waardoor hij je wellicht aan rode wijn doet denken. Hij past dus goed bij vleesgerechten. Als ik niet kies voor de traditionele kalkoen, en het wellicht een stevige hazenpeper wordt, een gerecht waar ik goede herinneringen aan heb uit mijn jeugd, dan schenk ik Oloroso. Dat wordt nog lastig kiezen…
Palo Cortado
Eén van de meest mysterieuze stijlen en ook de stijl die het ingewikkeldst is om uit te leggen. Dat ga ik dus hier niet doen! Maar ik ga de Palo Cortado wel schenken bij een mooi stuk gerijpte Hollandse ofwel ‘Goudse’ kaas (maar die mag ook uit de Beemster of Stolwijk komen), of bij één van mijn favoriete kazen, de Comté uit de Franse Jura.
Medium
Een Medium is precies wat de naam zegt: deze sherrywijn zit tussen droog en zoet in. Mocht ik zin hebben om met mijn kerstkalkoen op de Aziatische tour te gaan – ik zou dan gewoon kip kiezen trouwens – zoals een kipcurry of wat dacht je van Ajam Smoor, dan schenk ik er Medium bij.
Pale Cream
Ook een halfzoete stijl die vaak iets droger is dan Medium. Je kunt een dergelijke wijn prima schenken tussen droge wijnen in, bijvoorbeeld als je geen zin hebt om te frituren en in plaats van de kroketjes (zie hierboven bij Fino) kiest voor een mooie ‘terrine’ (of wel paté) met of zonder vlees.
Moscatel
Hebben we in Nederland een klassiek, traditioneel kerstdessert? Ik herinner me van vroeger nog wel een heuse ijstaart die met kerst op tafel kwam. Zijn er nog liefhebbers die zo’n taart bestellen voor Kerst? Geen slecht idee! Hierbij zal een glas Moscatel, gemaakt van de muskaatdruif, het goed doen.
Cream
Cream is een combinatie van Oloroso en Pedro Ximénez. Deze sherrywijn heeft de rijkheid, complexiteit en het zoete karakter van deze beide stijlen. Ideale begeleider van een heerlijke brownie waarmee ik mijn kerstdiner afsluit. Overigens is Cream ook een heerlijk aperitief met een blokje ijs en een schijfje sinaasappel.
Pedro Ximénez
Pedro Ximénez of kortweg PX, kennen de meeste van ons wel tegenwoordig. Maar zeg eens eerlijk: wist je dat het een sherrywijn is? Overigens is Pedro Ximénez ook een witte druif. Deze zeer zoete wijn zelf is donkerbruin en bijna stroperig. Zoals gezegd, kies hem bij pittige blauwe kazen – liefst de Spaanse Cabrales - voor een intense smaaksensatie. Misschien kies ik wel voor een proeverijtje bij de kaasplank: Fino bij zachte geitenkaas, daarna Palo Cortado bij Hollandse (extra) belegen, en ik sluit af met Cream of PX bij blauwe kaas.
Wijnprofessional uit Rotterdam met ruim 15 jaar ervaring in wijn proeven en drinken, en over wijn praten, lezen, schrijven en nadenken. Hij kent het wijnvak in al zijn facetten, van import tot het adviseren van (sterren) restaurants.
Als gastronoom die graag zelf kookt, zoekt hij altijd een passend gerecht bij de wijnen die hij drinkt. Sherry is de wijn die hem uiteindelijk het meeste raakt.
